José Raul Capablanca y Graupera ήταν το πλήρες όνομά του. Γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1888 στην Αβάνα (Κούβα) και πέθανε στις 8 Μαρτίου 1942 στο Χάρλεμ (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ). Μέσα από αυτή τη βιογραφία, θα δούμε μαζί τι συνέβη για τον συγγραφέα των βασικών αρχών του σκακιού μεταξύ αυτών των δύο ημερομηνιών στη ζωή του ανθρώπου που αργότερα θα γινόταν γνωστός ως ο επιφανής Καπαμπλάνκα.
Το ευρύ κοινό μπορεί να μην τον γνωρίζει, αλλά οι πραγματικοί λάτρεις του σκακιού τον θαυμάζουν περισσότερο από όλους τους άλλους. Γεννημένος το 1888, δεν έχει απολαύσει τόσο μεγάλη αύρα από τα μέσα ενημέρωσης. Δεν εκπροσώπησε καμία από τις δύο πλευρές στον Ψυχρό Πόλεμο ή σε οποιονδήποτε άλλο πόλεμο. Και όμως, η ιδιοφυΐα του μπορεί να μην έχει όμοιό της. Όπως θα δείτε, η καριέρα του είναι πολύ εντυπωσιακή, οι ιδέες του και το όραμά του για το σκάκι αρκετά εξαιρετικές, σχεδόν σεληνιακές. Το πρόσωπό του, με την εντυπωσιακή του διαύγεια, θα μπορούσε να μας θυμίσει τον Ρεμπώ. Ίσως μεταξύ αυτών των δύο χαρακτήρων να υπάρχει το κοινό χαρακτηριστικό της ιδιοφυΐας…..
Περίληψη:
1) Η παιδική ηλικία του Καπαμπλάνκα
2) Η αρχή της διεθνούς καριέρας του Καπαμπλάνκα./a>
3) Η υπέρτατη άνοδος, ο Καπαμπλάνκα έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι. (1921 – 1927)
4) Το τέλος της βασιλείας του Καπαμπλάνκα, η συνέχεια της καριέρας του! (1927 -1939)
5) Οι τελευταίοι αγώνες του Καπαμπλάνκα και ο πρόωρος θάνατος του (1939-1942)
6) Το σκάκι του Καπαμπλάνκα : Οι βασικές αρχές του σκακιού και η ανάλυση των παρτίδων
<
1) Η παιδική ηλικία του Καπαμπλάνκα
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από την αρχή, την παιδική ηλικία του Καπαμπλάνκα. Γιος ενός δημόσιου υπαλλήλου της ισπανικής αποικιοκρατίας, ο Καπαμπλάνκα έζησε περισσότερο σε μια εύπορη οικογένεια. Παρακολουθούσε τον πατέρα του να παίζει σκάκι με τους φίλους του, ο μύθος ξεκινάει από εδώ.
Λέγεται ότι σε ηλικία 4 ετών ο Καπαμπλάνκα έμαθε τους κανόνες του σκακιού παρακολουθώντας τον πατέρα του να παίζει με τους φίλους του.
Χωρίς εξηγήσεις, ο Καπαμπλάνκα λέγεται ότι αντιλήφθηκε τις τροχιές των κομματιών και κατάλαβε τον σκοπό του παιχνιδιού. Θρύλος ή αληθινή ιστορία; Δεν φαίνεται τόσο τραβηγμένο, αν αναλογιστεί κανείς την υπόλοιπη ιστορία του.
Έτσι, το Capablanca αρχίζει να αποδεικνύει την αξία του και τα αποτελέσματά του είναι πραγματικά εκπληκτικά. Για το λόγο αυτό, σε ηλικία 8 ετών, εγγράφεται στη Σκακιστική Λέσχη της Αβάνας. Μέχρι το 1900, το ταλέντο του είχε γίνει γνωστό σε εθνικό επίπεδο, καθώς έπαιξε μια ολόκληρη σειρά αγώνων εναντίον των καλύτερων παικτών της Κούβας. Σύμφωνα με τονSánchezο οποίος έγραψε την πιο ολοκληρωμένη βιογραφία που έχουμε μέχρι σήμερα για τον Καπαμπλάνκα, αυτό το μικρό παιδί-θαύμα ήταν ήδη γνωστό στην κουβανική ελίτ.”όχι μόνο για το ταλέντο του, αλλά και για τον μεγάλο προσωπικό
του μαγνητισμό“.
Υπενθύμιση:Τι είναι ένας αγώνας; Ένας αγώνας αποτελείται από διάφορα μέρη. Ο στόχος είναι να καθοριστεί ποιος είναι ο ισχυρότερος. Για να κερδίσετε έναν αγώνα, πρέπει να κερδίσετε 6 συνεχόμενες παρτίδες σκάκι εναντίον του αντιπάλου σας. Οι
ισοπαλίες δεν μετράνε.
Έτσι, το αποτέλεσμα αυτής της αναμέτρησης με την κουβανική σκακιστική ελίτ, διαπίστωσε ότι ήταν τουλάχιστον εξίσου δυνατός με τον καλύτερο της Κούβας: Juan Corzo y Principe. Τον νίκησε δύο φορές. Επομένως, το ταλέντο του ήταν ασυναγώνιστο στο νησί της Κούβας. Σε ηλικία 13 ετών, κέρδισε έναν αγώνα εναντίον του Juan Corzo και την επόμενη χρονιά κατέλαβε την 4η θέση στο εθνικό πρωτάθλημα της Κούβας. Καθώς ο στόχος ήταν να εδραιώσει το επίπεδό του, μπορείτε να φανταστείτε ότι θα πρέπει να πάει να το αποκτήσει εκτός Κούβας.
2) Η αρχή της διεθνούς καριέρας του Καπαμπλάνκα
Τον χειμώνα του 1908 – 1909, ο Ραούλ Καπαμπλάνκα περιόδευσε για 8 εβδομάδες. Και ακούστε αυτό, στη Μινεάπολη κέρδισε 168 παρτίδες στη σειρά! Το κυριότερο κατόρθωμά του ήταν η νίκη επί του M.E.P. Elliott, του πρωταθλητή της Σκακιστικής Ομοσπονδίας των Δυτικών Πολιτειών. Το 1909, κέρδισε (αρκετά εύκολα) τον πρωταθλητή της πολιτείας της Νέας Υόρκης, Frank Marshall. Ήταν μόλις 21 ετών τότε. Η καριέρα του, λοιπόν, έμελλε να ξεπεράσει την Αμερική και την Κούβα, με διεθνείς αναμετρήσεις στην Ευρώπη.
Το 1911, τον βρίσκουμε στο τουρνουά του Σαν Σεμπαστιάν στην Ισπανία, όπου κέρδισε διεθνώς αναγνωρισμένους δασκάλους όπως ο Milan Vidmar, ο Carl Schleter και ο Akiba Rubinstein.
Το 1913, μπορεί να φαίνεται περίεργο αλλά τον βρίσκουμε στις διπλωματικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών της Κούβας. Γιατί μια τόσο καλή; Ο λόγος για αυτή την περίεργη προαγωγή ήταν ότι έδωσε μια πολύ καλή εικόνα της Κούβας. Ήταν ένα πλεονέκτημα για την Κούβα και ήταν σημαντικό να προβάλλεται ένα τέτοιο ταλέντο. Στην
πραγματικότητα δεν είχε κάποια αποστολή στο Υπουργείο Εξωτερικών (απλή αντιπροσώπευση), οπότε ήταν απόλυτα ελεύθερος με το χρόνο του.”
Το 1914, στο τουρνουά της Αγίας Πετρούπολης (ήταν 26 ετών τότε), τερμάτισε 2ος. Πρέπει να αναφέρουμε ότι βρισκόταν ½ πόντο… πίσω από τον παγκόσμιο πρωταθλητή, Emanuel Lasker! Ο
Εμάνουελ Λάσκερ αργότερα θα είχε μια όμορφη φράση να πει γι’ αυτόν:
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Capablanca διέμενε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανταλλάσσοντας επιστολές με τον παγκόσμιο πρωταθλητή Emanuel Lasker, Γερμανό πολίτη και πατριώτη. Μια μέρα του 1918, δύο διακριτικοί κύριοι από την Ουάσινγκτον ήρθαν να τον επισκεφθούν. Ήταν δύο πράκτορες της αντικατασκοπείας που ερευνούσαν την αλληλογραφία του με το εξωτερικό, η οποία ήταν γεμάτη από περίεργα σύμβολα: 10 Fxe7 Dxe7 11 O-O Cxc3 12 Txc3 e5. – Τι είναι αυτό το κλειδί; ρώτησαν οι πράκτορες. Με κάθε σοβαρότητα, ο Καπαμπλάνκα απάντησε: “Αυτά είναι σύμβολα για έναν απελευθερωτικό ελιγμό! – Τι εννοείτε;” είπαν οι πράκτορες με ομοφωνία. Ο Καπαμπλάνκα ξέσπασε σε γέλια και, μετά από μια μακρά εξήγηση, οι αστυνομικοί καθησυχάστηκαν: – Α, είναι σαν τις κυρίες! –
Πράγματι, όπως η ντάμα αλλά με ιππότες
3) Η υπέρτατη άνοδος, ο Καπαμπλάνκα έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι. (1921 – 1927)
Ηταν το έτος 1921 που ο Καπαμπλάνκα κέρδισε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι! Και μαντέψτε εναντίον ποιου; Τον ίδιο τον Emanuel Lasker, ο οποίος ήταν 20 χρόνια μεγαλύτερός του! Το σκορ του αγώνα είχε ως εξής: (+4 – 0=10) που σημαίνει ότι ο Καπαμπλάνκα κέρδισε 4 παρτίδες (+4), δεν έχασε καμία (-0) και έφερε 10 ισοπαλίες (=10)! Αυτός ο επικός αγώνας έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του στον σκακιστικό κόσμο. Ο κόσμος ανακάλυψε το αμίμητο
στυλ του Καπαμπλάνκα και παρακολούθησε έκπληκτος τον Λάσκερ, παρότι ήταν ο εν ενεργεία παγκόσμιος πρωταθλητής… να τα παρατάει μετά την 14η παρτίδα!
Το κύρος του Καπαμπλάνκα είναι ασυναγώνιστο εξαιτίας κάτι απίστευτου που μόλις είπαμε με αθώο τρόπο, αλλά που δεν είναι: δεν έχασε ούτε μία παρτίδα κατά τη διάρκεια της ανόδου του στον υπέρτατο θρόνο (η οποία εμφατικά αναφέρεται ως “υπέρτατος αγώνας”). Αυτό το κατόρθωμα δείχνει ότι ήταν πολύ πιο μπροστά από τον καλύτερο στον κόσμο, στην προκειμένη περίπτωση τον Λάσκερ. Από τότε αυτό έχει επαναληφθεί μόνο από τον Kramnik(2000) και τον Magnus Carlsen(2013).
Το 1921, η προσωπική ζωή του Capablanca γνώρισε επίσης μεγάλες αλλαγές, καθώς παντρεύτηκε την Gloria Simoni Betancourt (με καταγωγή από το Camagüey). Στη συνέχεια απέκτησαν αρκετά παιδιά.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων 6 ετών, έχασε μόνο 4/(περίπου) 200 παιχνίδια, χωρίς να θέσει ξανά σε κίνδυνο
τον τίτλο του. Από το 1922 έως το 1927, ο Καπαμπλάνκα γνώρισε πρωτοφανή επιτυχία. Το 1922 κέρδισε το τουρνουά του Λονδίνου (χωρίς τον Λάσκερ, ωστόσο). Ηττήθηκε από τον πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή στη Νέα Υόρκη το 1924, αλλά επανορθώθηκε το 1927, τερματίζοντας πρώτος στο ίδιο τουρνουά μπροστά από τον Αλεξάντερ Αλεχίν και τον Ααρόν Νίμζοβιτς! Αλλά ο Emanuel Lasker δεν είχε προσκληθεί σε αυτό το τελευταίο τουρνουά στη Νέα Υόρκη. Αυτό κάνει μια σπουδαία 6ετή βασιλεία στον σκακιστικό κόσμο.
4) Το τέλος της βασιλείας του Καπαμπλάνκα, η συνέχεια της καριέρας του! (1927 -1939)
Το 1927, ο Καπαμπλάνκα έχασε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Το 1927 στο Μπουένος Άιρες εναντίον του Αλεχίν (+3-4=25) , αυτό ήταν ένα ρεκόρ αριθμού παρτίδων που παίχτηκαν λόγω ισοπαλίας. Όπως μόλις είδαμε, ο Καπαμπλάνκα είχε νικήσει τον Αλεχίν στη Νέα Υόρκη 3 χρόνια νωρίτερα, και δεδομένου του στενού αποτελέσματος, δεν ήταν μια απλή νίκη…
Στο τέλος του αγώνα που τον στέφθηκε νέο παγκόσμιο πρωταθλητή, ο Αλεχίν δήλωσε ότι θα παραχωρούσε στον Καπαμπλάνκα έναν αγώνα ρεβάνς. Ήταν μόνο λόγια και ποτέ δεν τήρησε την υπόσχεσή του, με αποτέλεσμα να στερήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή από τον Καπαμπλάνκα. Οι δύο άνδρες παρέμειναν σε πολύ ψυχρές σχέσεις. Όλοι θα καταλάβουν γιατί δεν ξαναμίλησαν ποτέ.”
Αν και δεν ήταν πλέον παγκόσμιος πρωταθλητής (και δεν μπορούσε να προσπαθήσει να ξαναγίνει), κέρδισε σημαντικά τουρνουά από το 1928 έως το 1930.
- Το 1928, κέρδισε το τουρνουά της Βουδαπέστης στο Βερολίνο.
- Το 1929, Ράμσγκεϊτ, Βουδαπέστη, Βαρκελώνη, Χάστινγκ.
- Το 1928 τερμάτισε δεύτερος στο τουρνουά Bad Kissingen, το 1929 στο Karlsbad και το 1930-1931 στο Hasting.
Αλλά από όλα αυτά τα τουρνουά, ο Αλεχίν δεν έπαιξε σε κανένα από αυτά, οπότε δεν μπορούσε να τον ξαναπαίξει. Τη δεκαετία του 1930, ο Καπαμπλάνκα βρέθηκε να ξεπερνιέται από νέους νέους σκακιστές. Παρόλα αυτά, το 1936, κέρδισε τα τουρνουά της Μόσχας και του Νότιγχαμ. Αυτά ήταν τουρνουά με μεγάλη φήμη και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι καλύτεροι σκακιστές ήταν Ρώσοι! Το 1938, όμως, το τουρνουά AVRO ήταν πραγματική καταστροφή και τερμάτισε προτελευταίος.
Το 1938, παντρεύτηκε την κατά 10 χρόνια μεγαλύτερή του Όλγα Κλαρκ στη Γεωργία. Αυτή η κοσμική κυρία, γεννημένη στον Καύκασο, μιλούσε ρωσικά, γαλλικά και αγγλικά, περιγραφόταν ως “θερμοκέφαλη” και μιλούσε αρκετά ελεύθερα και ειλικρινά για τις αριστερές
πολιτικές της απόψεις. Παρέμεινε μαζί του μέχρι τον θάνατό του το 1942. Είχε 4 συζύγους αλλά δεν είχε παιδιά. Υπήρξε η μούσα του Καπαμπλάνκα, ο οποίος της είπε πριν παντρευτεί: “Θα σου δώσω πίσω το στέμμα μου”. Έγινε βιογράφος του, γράφοντας άρθρα για εκείνον στα περιοδικά “Chessworld”, “Town and Country”,José Raoul Capablanca Ein Schachmythosή την εισαγωγή στις σκακιστικές διαλέξεις του ίδιου του Καπαμπλάνκα. Μετά το θάνατο του συζύγου της, δώρισε το αρχείο του στη Σκακιστική Λέσχη του Μανχάταν.
Χάρη στις γνωριμίες του στο υπουργείο Εξωτερικών της Κούβας και το υψηλό προφίλ του, ο Καπαμπλάνκα ήταν πολύ καλά περιτριγυρισμένος κατά τη διάρκεια των τουρνουά του ταξίδευε με καλλιτέχνες, πολιτικές προσωπικότητες. Όπως μαρτυρά και η σύζυγός του, η αποπνικτική Όλγα.
5) Οι τελευταίοι αγώνες και ο πρόωρος θάνατος του Καπαμπλάνκα (1939-1942)
Το 1939, κέρδισε ακόμα τη Σκακιστική Ολυμπιάδα στο Μπουένος Άιρες, μπροστά από τον Αλεχίν. Την ίδια χρονιά, αποσύρθηκε από τον κόσμο του σκακιού μετά από συμβουλή των γιατρών του, οι οποίοι ανησυχούσαν για την υψηλή αρτηριακή του πίεση.
Και η ανησυχία των γιατρών του δεν φάνηκε αβάσιμη, καθώς πέθανε πρόωρα το 1942, σε ηλικία 54 ετών. Στις 7 Μαρτίου 1942, παρακολουθώντας μια παρτίδα σκάκι στο Manhattan Chess Club της Νέας Υόρκης, ο Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα κατέρρευσε από καρδιακή προσβολή. Θα πέθαινε το πρωί της 8ης Μαρτίου στο νοσοκομείο Mount Sinai.
6) Capablanca Chess: The Fundamentals of Chess &; Game Analyses
Το στυλ του Καπαμπλάνκα πάντα εξέπληττε και πάντα θα εκπλήσσει. Δεν είχε ανοίξει ποτέ του βιβλίο για το σκάκι αλλά έγραψε τα καλύτερα. Ο Καπαμπλάνκα στην πραγματικότητα επωφελήθηκε από τρελή διαίσθηση, αλλά λίγες θεωρητικές γνώσεις για το σκάκι. Γι’ αυτό και δεν του άρεσαν πολύ τα
ανοίγματα 
;
Παρατήρηση:Τι είναι το άνοιγμα;Το άνοιγμα είναι η έναρξη της παρτίδας (οι πρώτες κινήσεις που παίζονται), είναι μια πολύ σημαντική φάση που θα έχει σημαντικές συνέπειες για την υπόλοιπη παρτίδα. Υπάρχουν
περισσότερο ή λιγότερο επιθετικά ανοίγματα, ανάλογα με το αν στοχεύετε απευθείας στο βασιλιά του αντιπάλου ή όχι.
Στην πραγματικότητα, προτιμούσε το μεσαίο παιχνίδι, το οποίο του έδινε περισσότερα περιθώρια να αναπτύξει διαισθητικά το παιχνίδι του. Δεν έκανε σχεδόν ποτέ λάθος, αλλά αντίθετα ήξερε πώς να διατηρεί το μικρό πλεονέκτημα που θα του επέτρεπε αργότερα να κερδίσει. Με
αυτόν τον τρόπο, εξάλειψε όλες τις πιθανές επιπλοκές για να επαναφέρει το παιχνίδι στα βασικά του θέματα.
Για τους
φίλους του σκακιού, θελήσαμε να σας προσφέρουμε μερικά αποσπάσματα από τις παρτίδες του Καπαμπλάνκα. Προφανώς, ποιος καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε τον καλύτερο σκακιστή στον κόσμο από το να γνωρίσετε τις παρτίδες του! Έτσι, θα απεικονίσουμε τη διάσημη παρτίδα στη μέση μιας παρτίδας του Καπαμπλάνκα. Ο
Manuel Apicella εξηγεί την πρωτοτυπία του σχεδίου του Καπαμπλάνκα.
Θα παίξει πάνω σε ένα μπλοκαρισμένο κομμάτι (τον αξιωματικό του αντιπάλου) που θα κερδίσει την τελική παρτίδα. Πρόκειται να κάνει μια πραγματική αλυσίδα από πιόνια για να θάψει τον αντίπαλο λευκό αξιωματικό (ο Καπαμπλάνκα παίζει με τα μαύρα)! Ο αντίπαλος παίκτης είναι πραγματικά μπλοκαρισμένος, μια ιδιοφυής κίνηση που δεν έχει πραγματική προέλευση εκτός από τον ίδιο τον Καπαμπλάνκα. Όπως λέει ο Manuel Apicella, δεν ξέρουμε πραγματικά πώς του ήρθε αυτό το σχέδιο, αλλά είναι πολύ αποτελεσματικό. Πρωτότυπο, μοναδικό αλλά και απλό, το πραγματικό σημάδι της ιδιοφυΐας.
Το λιτό, απλό και κομψό στυλ παιχνιδιού του Καπαμπλάνκα άφησε πραγματικά το στίγμα του στην εποχή του και στον κόσμο. Αυτό τον καθιστά τον δεύτερο πιο διάσημο Κουβανό στον κόσμο (μετά τον Φιντέλ Κάστρο). Οι Κουβανοί γνωρίζουν καλά το όνομά του και εξακολουθούν να είναι πολύ περήφανοι γι’ αυτό! Ο Καπαμπλάνκα πίστευε ότι το σκάκι σύντομα θα εξαντλούνταν από την άφιξη πάρα πολλών καλών παικτών. Πίστευε ότι αν δεν έκανες λάθη, θα κατέληγες μόνο σε ισοπαλίες και ότι αυτό θα συνέβαινε τόσο συχνά, ώστε το σκάκι θα έφτανε σύντομα στο τέλος του. Γι’ αυτό πρότεινε να περιπλέξει το παιχνίδι για να αποφύγει αυτή τη μοιραία μοίρα. Το σκάκι του Καπαμπλάνκα είναι σκάκι εμπλουτισμένο με δύο πριγκίπισσες και δύο αυτοκράτειρες και μερικές αλλαγές θέσεων. Για να γίνει αυτό, βέβαια, οι σειρές είναι 10 τετράγωνα αντί για 8, καθιστώντας τη σκακιέρα 80 τετράγωνα αντί για 64.
Αυτό το μοναδικό πεπρωμένο είναι ένα από τα πιο διάσημα ονόματα στο σκάκι και ίσως η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα στον τομέα.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για επιφανείς σκακιστές, δείτε την κατάταξη των 5 κορυφαίων σκακιστών στον κόσμο!
Πηγές :
Jose Raul Capablanca, μια σκακιστική βιογραφία του Miguel Angel Sánchez Martínez
https://en.wikipedia.org/wiki/Olga_Clark
Sortie de la biographie la plus complète du génie cubain des échecs, Capablanca
http://quilmesescueladeajedrez.blogspot.com
https://akifrases.com/
https://www.chess-and-strategy.com/2015/09/10-belles-citations-des-echecs.html